De parasolden, een levend zonnescherm om van te smullen
Bijgewerkt op: 23 aug. 2021
Heb jij je zomervakantie al geboekt? Met het versoepelen van de coronamaatregelen is er straks weer het een en ander mogelijk. Maar je kunt natuurlijk net zo goed het vakantiegevoel naar huis halen! Met de aanblik van een parasolden in je tuin denk je gelijk aan heerlijke oorden, de Middellandse Zee en het goede leven!
De parasolden (Pinus pinea) komt oorspronkelijk uit het westelijk Middellandse Zeegebied en behoort tot de dennenfamilie (Pinaceae). Deze mediterrane boom heeft de vorm van een – je raadt het al – parasol, en kan tot wel 30m hoog worden. De takken en bladeren vormen een parasolvormige kroon boven de korte en dunne stam. Een opvallende verschijning tussen zijn andere bomenvrienden. Ook heeft de parasolden bijzonder lekkere zaden, hierover later meer. Al sinds de tijd van de Romeinen wordt de parasolden aangeplant in kusttreken en Italiaanse steden. Vandaar de vakantiegevoelens die de boom oproept.
Ciao bella!
Naast de kuststreken staat ook Rome vol met parasoldennen. Sterker nog, Rome zou Rome niet zijn zonder de aanblik van de vele parasoldennen die het straatbeeld bepalen. De iconische Pinus pineas zijn in Rome talrijk aanwezig langs wegen, in parken en in tuinen. Dat is niet altijd zo geweest. Zo’n honderd jaar geleden bevonden zich langs de Via Appia Antica amper parasoldennen. Vandaag de dag kunnen we deze bomen met hun sierlijke uiterlijk niet meer wegdenken uit het straatbeeld van Italië.
De schoonheid van de parasolden werd ook erkent door de Franse schilder Jean-Achille Benouville. Hij was vooral bekend van zijn prachtige schilderijen van het Italiaanse landschap, waarin de parasolden vaak een prominente plek kreeg. De parasolden is niet alleen mooi, maar ook erg nuttig. Hij levert in de warme zomermaanden heerlijke schaduwplekken voor de bewoners en toeristen. Ook beschermen ze het binnenland tegen zoute zeewind en beperken ze verdere erosie van de kustlijn en kliffen [1].
Pesto della casa
De parasolden wordt ook wel de steenpijnboom genoemd. Misschien kun je nu al een gok doen naar die lekkere zaden waar ik het eerder over had. Precies, pijnboompitten! Pijnboompitten bevinden zich achter de houtachtige schubben van de dennenappel van deze boom. Vroeger werden pijnboompitten uit de boom gehaald door ze met de hand heen en weer te schudden, tegenwoordig gebeurt dit machinaal. Het tijdrovende proces om slechts enkele pitjes uit de appel te krijgen, is meteen een goede verklaring voor de vaak hoge prijzen van deze pit [2].
De pijnboompit is een belangrijk ingrediënt in de Romeinse en Italiaanse keuken. Ze worden rauw of geroosterd gegeten en zijn een belangrijk ingrediënt voor pesto, met als bekendste pesto Genovese. Mocht je deze parasolden planten in je achtertuin, dan zal hij je over zo’n 10 jaar belonen met zijn eerste pijnboompitten. Je hoeft dan alleen nog wat olijfolie, basilicumblaadjes, knoflook, Parmezaanse kaas en zout toe te voegen, en je kunt je eigen pesto maken! De pijnboompit wordt overigens ook in andere keukens gebruikt. In Turkije gaan de pitten in de baklava en in Noord-Amerika wordt er zelfs koffie van gemaakt.
Lieveheersbeestjes to the rescue
Helaas is er niet alleen maar zonnig nieuws over de parasolden. De sfeervolle bomen worden in Rome namelijk bedreigd door een invasief insect [3]. Deze parasiet voedt zich met het sap van de boom en verspreidt uitwerpselen. Dit leidt bij de boom tot extreem naaldverlies, waardoor de groene kruin van de boom verdwijnt. Zonder behandeling zal de boom het uiteindelijk begeven. Inmiddels heeft de Italiaanse overheid geld vrijgemaakt om dit probleem te bestrijden. Speciale vaccinaties en lieveheersbeestjes worden nu ingezet om de bomen te redden. De milieuverenigingen in Italië blijven sceptisch en stellen dat er al veel tijd verloren is. Het planten van nieuwe parasolden is inmiddels begonnen.
De parasolden staat voor moed, levenskracht en standvastigheid. Daarvan kan iedereen er wel eentje gebruiken in z’n leven! Ondanks dat zijn natuurlijke habitat rond de Middellandse zee ligt, is deze boom tot zeker -15°C winterhard en zeker het proberen waard in de Nederlandse tuin. Bestel en plant er gauw een, en je hoeft nooit meer het vliegtuig te pakken om je in Mediterrane sferen te wanen :-).
