Albizia julibrissin, een boom die geluk brengt!
Je hebt ‘geluk’ als je in Nederland een Albizia julibrissin ziet staan. Ondanks de prachtige bloei en winterhardheid is deze boomsoort nog niet veel te vinden in ons land. Eigenlijk heb je zelfs dubbelgeluk als je een Albizia julibirissin ziet staan, in China staat de boom bekend als ‘de boom van collectief geluk’. Lees hieronder hoe dat zit!
Bijnamen en Chinese wijsheid
De naam Albizia is afkomstig van de Italiaanse edelman Filipo degli Albizzi, die de boom in de 18e eeuw in Europa introduceerde. De Albizia julibrissin komt oorspronkelijk uit Azië, van Iran tot Japan. De boom behoort tot de familie van de Vlinderbloemigen (Fabaceae) en daarbinnen tot de Mimosa-achtigen (Mimosoideae). Het geslacht Albizia kent wel 150 soorten.
Het woord Julibrissin is waarschijnlijk een verbastering van het Perzisches gul-i abrisham, wat bloem van zijde betekent [1]. Eén bloem heeft wel duizenden meeldraden die halverwege van wit naar roze kleuren en bovenop een minuscuul bolletje met stuifmeel dragen. Het levert een zijdeachtig beeld op, dat lijkt op het glanzende en zachte textiel dat geweven wordt uit de cocon van de zijderups (een rups die zich uitsluitend voedt met bladeren van de witte moerbei, maar dat verhaal bewaren we voor een andere keer).
Een andere bijnaam van de Albizia julibrissin is Perzische Slaapboom, vanwege de blaadjes die ’s nachts en bij harde wind dichtvouwen en in de ‘slaapstand’ gaan.
Maar de meest intrigerende bijnaam is toch wel Boom van collectief geluk, zoals de Albizia julibrissin bekend staat in China. De reden: haar medicinale werking.
De bloemen en bast van de Albizia werden al vroeg gebruikt als antidepressivum tegen verdriet. ‘Hij geeft vreugde en troost, brengt oog tot stralen, het hart tot leven’. Zo werd deze boom 500 jaar geleden in een Chinees manuscript omschreven [2]. Een boom die je geluk brengt dus. Sommige Chinese kruidkundigen noemen hem ‘herbal prozac’. De stoffen uit de bloem worden gebruikt tegen slapeloosheid en kortademigheid. De sappen uit de schors zouden een anti-carcinogene werking hebben. Tot slot hebben ook de zaden nog een nuttige toepassing voor de mens: er worden oliën uit gewonnen waarvan zeep- en shampooproducten worden gemaakt [3].
Ook insecten worden blij van de Albizia julibrissin. Vooral bijen doen zich tegoed aan de nectar van de bloemen. Al is het wel hard werken om door de meeldraden heen te komen…
Beauty & de bladeren
Nog even terug naar het slaapritueel. Deze schone slaper heeft prachtige bladeren die als het gaat schemeren, langzaam sluiten. Dit proces is niet alleen mooi om te zien, er schuilt ook een bijzondere techniek achter, ‘nyctinasty’ genaamd. Een woord dat je meteen weer kunt vergeten (het is zelfs niet te leggen met Scrabble…). Interessant is het wel, want maar weinig planten kunnen uit zichzelf bewegen. Door water van de ene naar de andere kant van de bladsteel te pompen kan de stand van de bladeren worden gereguleerd.
Waarom planten op deze manier bewegen is nog niet helemaal duidelijk, maar het evolutionaire voordeel van dit mechanisme laat zich raden: ’s nachts – wanneer de bladeren toch geen zonlicht kunnen vangen – is met gesloten bladeren de kans kleiner dat er aan de blaadjes wordt geknabbeld [4].
De Kleine Prins
Ook op een andere manier is de Albizia julibrissin een slaapkop. De mooie kleuren van de Albizia laten zich pas laat in het seizoen zien. Als alle andere bomen al in blad staan verschijnen half mei de eerste groene puntjes aan de takken. Als dit proces eenmaal begonnen is, kan het snel gaan. Binnen 6 weken na het uitkomen van de eerste bladeren, verschijnen de eerste roze poederkwast-achtige bloemen. Het hoogtepunt van het bloeifestijn ligt in juli, maar de show gaat nog de hele zomer door. Pas eind september gaat de bloei langzaam als een nachtkaars uit en verdwijnt de felle kleur uit de kroon van de Albizia. Ook de bladeren blijven lang aan de boom, vaak tot ver in november.
De schoonheid, het verfijnde karakter en het 'collectief geluk' van de Albizia julibrissin doet denken aan het verhaal van de Kleine Prins (Le Petit Prince) en zijn roos.
[…] “Maar de plant hield al gauw op met groeien en zij begon aan een bloem te werken. De kleine prins woonde het zetten van een geweldige knop bij en begreep wel, dat er iets wonderbaarlijks uit tevoorschijn moest komen. Maar die bloem kwam maar niet klaar met haar voorbereidselen, binnenin haar groene kamertje. Met grote zorg koos zij haar kleuren uit. Heel langzaam kleedde zij zich en legde ieder bloemblaadje op zijn plaats.
Ze wilde niet zo verfomfaaid voor de dag komen als de klaprozen. Stralend van schoonheid wilde ze verschijnen. Ja, ze was heel ijdel. Haar geheimzinnige gedoe had dus dagenlang geduurd. En op een ochtend, bij zonsopgang, had ze zich eindelijk vertoond. En nadat ze alles zo in de puntjes gedaan had, gaapte ze en zei:
- Hè, ik word net wakker...Neem me niet kwalijk...Mijn kapsel is nog helemaal in de war... Toen kon de kleine prins zijn bewondering niet meer bedwingen.
- Wat bent u mooi! [5]
Slapend rijk
Voor het opkweken van een Albizia heb je engelengeduld nodig. Maar na al die zorg is de beloning des te groter. ‘Alle tijd die je aan je roos besteed hebt maakt je roos juist zo belangrijk’, is de moraal van het verhaal. En zo is het ook met de Albizia: over een paar jaar, op een dag in juli - als ze volop bloeit en je haar schoonheid toont - zal je ervan houden als nooit tevoren. Geld maakt niet gelukkig, maar van de Albizia word je ‘slapend rijk’.
Een boom van collectief geluk, die hoort in elke achtertuin! De Albizia julibrissin is winterhard en kan in Nederland zo’n zes tot acht meter hoog worden. Weinig plek in de achtertuin? Ook in pot op balkon of terras kan er volop van genoten worden. Geluk zit in de kleine dingen, en begint met een Albizia julibrissin door de brievenbus :).
